Steffan Phillips, Eiriolwr Iechyd Meddwl Cymunedol ac Annibynnol gyda Chymorth Eiriolaeth Cymru, Abertawe

Deuthum i eiriolaeth annibynnol trwy fod yn eiriolwr teulu ar gyfer fy mrawd iau awtistig sydd hefyd ag anabledd dysgu. Rwyf wedi bod yn Eiriolwr Iechyd Meddwl Cymunedol ac Annibynnol ers dwy flynedd bellach, ac yn ystod y cyfnod hwnnw, nid wyf yn aml yn cyfeirio’n benodol at Hawliau Dynol – mae’n tueddu i fod yn Ddeddfau Iechyd Meddwl neu Galluedd y byddaf yn troi atynt. Ac anaml y dyfynnaf o Ddeddf Hawliau Dynol y DU 1998.

Felly, ar ddechrau’r blog hwn, hoffwn ofyn dau gwestiwn i mi fy hun:

1. A yw Hawliau Dynol yn berthnasol i’m hymarfer?

2. A ddylwn i gyfeirio’n amlach at Ddeddf Hawliau Dynol y DU 1998 yn ystod sgyrsiau â chleientiaid a gweithwyr gofal proffesiynol?

Mae gan ddyn hawl i:

· Bywyd

· Rhyddid rhag artaith a thriniaeth annynol neu ddiraddiol

· Rhyddid rhag caethwasiaeth a llafur gorfodol

· Rhyddid a diogelwch

· Treial teg

· Dim cosb heb gyfraith

· Parch at eich bywyd preifat a theuluol, eich cartref a gohebiaeth

· Rhyddid meddwl, cred a chrefydd

· Rhyddid mynegiant

· Rhyddid i ymgynnull a chymdeithasu

· Priodi a dechrau teulu

· Amddiffyn rhag gwahaniaethu

· Mwynhad heddychlon o’ch eiddo

· Addysg

· Cymryd rhan mewn etholiadau rhydd

A dweud y gwir, nawr fy mod yn edrych arnynt, gwelaf enghreifftiau amlwg o’m hymarfer sy’n ymwneud yn uniongyrchol ag un neu fwy o’r hawliau dynol a restrir yn y Ddeddf:

Bob tro y byddaf yn egluro i gleient na ddylai triniaeth byth gael ei rhoi trwy orfodaeth neu ddyblygrwydd neu heb eu caniatâd llawn, oni bai bod fframwaith cyfreithiol priodol ar waith. Onid wyf yn yr achos hwn yn eiriol dros hawl dynol fy nghleient i ryddid rhag artaith a thriniaeth annynol neu ddiraddiol?

Bob tro y byddaf yn cefnogi cleient i herio gweithiwr gofal proffesiynol sy’n rheoli’n anghyfreithlon sut y maent yn mynd a dod o’u man preswylio, onid wyf yn eu helpu i arfer eu hawl dynol i ryddid a diogelwch ?

Onid yw mynnu bod amser digonol yn cael ei ddarparu i gleient brosesu gwybodaeth a gynhwysir mewn adroddiadau a gyflwynir i Dribiwnlys Iechyd Meddwl, mewn gwirionedd yr un peth ag arfer hawl dynol cleient i dreial teg ? Ac onid yw mynnu bod amser yn cael ei roi i gleient baratoi ar gyfer cyfarfod penderfynu pwysig, mewn gwirionedd yn apêl i’r un egwyddor?

Po fwyaf y byddaf yn myfyrio ar y pwnc hwn, y mwyaf o enghreifftiau sy’n dod i’r meddwl:

Roedd un o’m cleientiaid eisiau arian ychwanegol i dalu am eu coffi wythnosol oherwydd bod prisiau wedi codi cymaint. Fodd bynnag, oherwydd bod fy nghleient yn cael ei gefnogi gan yr awdurdod lleol i reoli ei gyllid ac oherwydd bod cyflwr ystafell wely fy nghleient yn achosi problemau gyda staff yn eu llety byw â chymorth, penderfynodd eu Cydgysylltydd Gofal roi feto ar arian ychwanegol nes i’m cleient: lanhau ei ystafell wely . Dywedais wrth fy nghleient nad oedd gan y Cydgysylltydd yr awdurdod i atal cyllid yn seiliedig ar system o wobrwyo a chosbi a’i gefnogi i herio’r penderfyniad yn llwyddiannus. Beth oedd hyn os nad oedd yn cynnal hawl dynol fy nghleient i ddim cosb heb gyfraith ?

A siarad am y gyfraith, rwy’n defnyddio cyfraith achosion, gweithredoedd y llywodraeth a chanllawiau’n rheolaidd i gefnogi cleientiaid i gryfhau heriau i benderfyniadau a wneir am eu gofal. Ond efallai y gallai dyfynnu o Ddeddf Hawliau Dynol y DU yn amlach fod yn nodyn mwy elfennol. Gallai helpu cleientiaid i werthfawrogi nad yw’r hyn y maent am ei ddweud yn wirion, yn ddibwys, yn ddibwrpas, neu nad ydynt yn achosi trafferth rywsut trwy godi llais am eu pryderon . Credaf hefyd y gallai dyfynnu’r Ddeddf i weithwyr gofal proffesiynol dorri ar yr helfa’n fwy effeithiol. Efallai y bydd yn eu hatal rhag gwneud hynny, ac yn canolbwyntio eu meddyliau ar ddifrifoldeb yr hyn sydd yn y fantol pan fydd penderfyniadau gofal gwael yn cael eu gwneud.

Felly, wrth ysgrifennu’r blog hwn, mae’r atebion i’r cwestiynau a ofynnais i mi fy hun ar y dechrau wedi dod yn amlwg i mi: Mae hawliau dynol yn wir yn annatod gysylltiedig â’m hymarfer fel Eiriolwr Iechyd Meddwl Cymunedol ac Annibynnol ac rwy’n meddwl fy mod o hyn ymlaen. yn dyfynnu Deddf Hawliau Dynol y DU 1998 yn rheolaidd i gleientiaid a gweithwyr gofal proffesiynol.